
SAD, czyli choroba afektywna sezonowa
21/09/2021
Jak przygotować się na czwartą falę pandemii i zadbać o zdrowie psychiczne pracowników?
19/10/2021Jak zapobiegać przemocy w miejscu pracy?
Statystyki zaprezentowane w Raporcie Bezpieczeństwa Pracy są niepokojące – 53% polskich pracowników doświadczyło przemocy słownej w pracy, 46% – mobbingu, 39% – dyskryminacji, a 14% – przemocy fizycznej. Zatrważające 63% z nich zostało potraktowanych niestosownie przez przełożonego. Jednocześnie 85% badanych stwierdziło, że są w pracy zestresowani. Wygląda więc na to, niestety, że przemoc w różnych postaciach nie jest czymś wyjątkowym na polskim rynku.
Wynikiem jest wzmożony stres, ale również potencjalne konsekwencje psychiczne dla pracownika – jak depresja, zaburzenia lękowe czy zespół stresu pourazowego. Narażamy więc naszych pracowników na potencjalne niebezpieczeństwo i długotrwałe jego efekty, a także naszą firmę na straty finansowe z powodu ich zmniejszonej produktywności i zaangażowania.
Typy przemocy w miejscu pracy
Jakie są główne rodzaje agresji, które może pojawić się w biurze? Oto one:
- Przemoc fizyczna (np. napaść, gwałt)
- Przemoc psychiczna (np. manipulacja, szantaż emocjonalny)
- Przemoc werbalna (np. używanie obelg, ocenianie i krytyka, groźby)
- Niszczenie własności firmy lub pracownika
- Mobbing, który może być mieszanką wszystkich powyższych typów
Konsekwencje przemocy w miejscu pracy
Przemoc ma wiele przykrych skutków zarówno dla pracownika bezpośrednio zaangażowanego w akt przemocy, jak i dla jego współpracowników i całej organizacji.
Tak, jak wspomniana przed chwilą przemoc domowa, ta w miejscu pracy również może przyczynić się do:
- Zwiększonego stresu i/lub lęku
- Problemów ze zdrowiem fizycznym
- Wypalenia zawodowego
- Problemów ze snem
- Depresji
- Zaburzeń lękowych
- Zespołu stresu pourazowego (PTSD)
- Myśli samobójczych, a nawet próby samobójczej.
Bycie ofiarą lub świadkiem przemocy w biurze wiąże się także ze zmniejszeniem satysfakcji z pracy, zaufania wobec przełożonych i produktywności.
To, oczywiście, oznacza straty dla firmy w postaci, między innymi:
- zwiększonej rotacji pracowników
- Zwiększonej liczby zwolnień lekarskich
- Strat finansowych związanych z niższą produktywnością pracowników oraz ewentualnymi pozwami.
Jak zapobiegać przemocy w pracy?
Niestety, nie ma jednego uniwersalnego planu zapobiegania przemocy w miejscu pracy – każda firma musi stworzyć swój własny, dopasowany do okoliczności. Nie chodzi tutaj wyłącznie o agresję wśród pracowników, ale także dodatkowe zagrożenia. Na przykład placówka banku, w której przechowuje się pieniądze i kosztowności będzie miała inne potencjalne zagrożenia od firmy programistycznej, która operuje wrażliwymi danymi. My skupimy się na przemocy personalnej.
Jak więc zminimalizować szanse zagrożenia i zapewnić pracownikom jak największe bezpieczeństwo?
Stwórz regulacje dotyczące przemocy
To pierwszy krok w zapobieganiu przemocy w Twojej firmie. Takie regulacje, oprócz oczywistych zapisów prawnych, powinny zawierać również plan reagowania na przemoc. Niech zawiera takie informacje, jak:
- trasy ewakuacji oraz bezpieczne miejsca, w których można się schować
- telefony alarmowe i do ochrony
- gdzie zgłaszać incydent oraz jaka jest tego procedura.
Wiedzę na temat takiego planu akcji można przekazać w formie warsztatów, cyklicznych szkoleń czy serii edukacyjnych newsletterów wewnętrznych.
Zacznij przeciwdziałanie przemocy od rekrutacji i wdrożenia
Działaj już na poziomie rekrutacji. Jeśli osoba była w przeszłości karana, poproś o więcej detali podczas rozmowy. Bądź bezpośredni*, bez owijania w bawełnę, ale też daj szansę na opowiedzenie kandydatowi swojej części historii. Sprawdź opinie poprzednich pracodawców. Oczywiście, jeśli osoba wykazywała przedtem wielokrotnie skłonność do agresji i przemocy, możesz dla bezpieczeństwa swoich pracowników całkowicie zrezygnować z jej kandydatury. Twoim priorytetem powinno być zdrowie osób którzy są już pod Twoją opieką.
Spróbuj zapewnić podczas wdrożenia odpowiednie szkolenie, które przygotuje nowozatrudnionych, jak reagować na przemoc. Koniecznie podkreśl, że w firmie obowiązuje wobec niej absolutny brak tolerancji. Jednocześnie zapewnij, że jeżeli coś się stanie, każdy może liczyć na wsparcie ze strony przełożonych i firmy.
Stwórz kulturę wsparcia
Pisaliśmy już o tym, dlaczego warto słuchać swoich pracowników. Ich aktywne słuchanie zwiększa zaangażowanie, podnosi produktywność i lojalność wobec firmy, poprawia się morale, pracownicy są mniej zestresowani i cieszą się lepszym samopoczuciem. Stworzenie takiej atmosfery wsparcia w pracy sprawia, że pracownicy nie boją się przyjść do nas ze swoimi problemami i wyrażać swoje potrzeby.
Mniej stresu i lęku oznacza mniej potencjalnych wybuchów złości, a nawet agresji. Co jednak ważniejsze, taka kultura pomocy i otwartości może zmobilizować pracowników do poproszenia o pomoc w przypadku myśli samobójczych – które mogą prowadzić do agresji wobec siebie lub innych – a także kiedy są ofiarami przemocy domowej.
Ten rodzaj przemocy, chociaż nie dzieje się bezpośrednio w firmie, ma ogromny wpływ na to, jak pracownik w niej funkcjonuje. Istnieje też zagrożenie, że napastnik/agresor podąży za pracownikiem do miejsca pracy.
Zachęć do zgłaszania aktów przemocy i zapewnij o pełnej poufności. Przypomnij także o formach wsparcia, jakie oferuje firma pracownikom.
Edukuj pracowników
Zdrowa i empatyczna komunikacja jest niezwykle pomocną w życiu umiejętnością. Nie tylko pozwala na lepszy kontakt z drugim człowiekiem, ale też pomaga w rozwiązywaniu konfliktów. Przykładem sposobu komunikacji, która świetnie sprawdza się w deeskalacji niebezpiecznych sytuacji – jest używana m.in. przez mediatorów – to Porozumienie Bez Przemocy (PBP, ang. Non-Violent Communication).
Świetnym sposobem na zapobieganie przemocy i jednoczesne przygotowanie na nią pracowników to warsztaty empatii czy właśnie takich metod komunikacji jak PBP. Ważna jest także edukacja o znakach ostrzegawczych i odpowiednim reagowaniu.
Jednocześnie, zwiększaj świadomość pracowników o konsekwencjach – zdrowotnych i prawnych – przemocy.
Dokonaj analizy firmy
Przeprowadź audyt pod kątem regulacji prawnych oraz przygotowania – firmy oraz pracowników – na przemoc w różnych jej odmianach. Pytania, które możesz zadać, to, na przykład:
- Czy w biurze doszło już kiedyś do incydentu?
- Jak zajęto się tą sytuacją?
- Czy brakuje czegoś w regulacjach lub planie akcji?
- Jeśli – na szczęście! – do niczego do tej pory nie doszło, co Twoja firma robi dobrze?
- Jakie jest samopoczucie pracowników – czy czują się wysłuchani? (możesz przeprowadzić ankietę)
Jeśli jednak do incydentu doszło, analiza sytuacji jest obowiązkowa!
Jak wesprzeć ofiary przemocy w pracy?
Osoby, które doświadczyły przemocy w miejscu pracy mogą mieć opory przed jej zgłoszeniem. Obawa przed konsekwencjami czy utratą reputacji skutecznie zatrzymuje ofiary (i świadków) przed szukaniem wsparcia u przełożonego lub w wydziale HR. Jak już mówiliśmy, stworzenie kultury wsparcia i otwartości w firmie może ułatwić im poproszenie o pomoc.
Jeśli incydent miał miejsce przed chwilą, zadbaj o bezpieczeństwo ofiary. Zapewnij jej opiekę – lekarską, jeśli istnieje taka potrzeba, lub psychologiczną. Ludzie mogą reagować na przemoc w najróżniejszy sposób. Nawet jeśli osoba wygląda na nieporuszoną wydarzeniem, nie bagatelizuj jej reakcji i zachęć do skorzystania z usług wsparcia psychologicznego.