Czym jest self-care?

Anna Ukalska
PSYCHOLOG, PSYCHOTERAPEUTA, HR ADVISOR, KONSULTANT KARIERY, REKRUTER, TRENER

Disclaimer: self-care na co dzień i podczas kryzysu

Być może wydaje Ci się, że self-care w obecnej sytuacji w Europie to egoizm. Nic bardziej mylnego – jest istotny szczególnie teraz. Nie chodzi tutaj tylko o nałożenie maseczki czy zjedzenie czegoś dobrego – chociaż może to być część tego, co na self-care się składa. Mówimy tutaj o zadbaniu o swój dobrostan, a to w kryzysie jest jeszcze ważniejsze. Zapraszamy do lektury.

Pojęcie self-care jest raczej oczywiste i każdemu dość dobrze znane, zważywszy na jego wciąż rosnącą popularność. Dziś słyszymy coraz więcej i częściej o dobrostanie, wellbeingu i trendzie dbania o siebie. Czy jednak wszyscy rozumiemy to pojęcie prawidłowo?

Z jednej strony może zostać ono wypaczone i rozumiane jako czysty egoizm, interesowanie się wyłącznie sobą i własnym samopoczuciem, bez względu na okoliczności, kontekst i innych ludzi. Przeciwną skrajnością jest stawianie potrzeb i komfortu innych na pierwszym miejscu, ogromnym kosztem swoich potrzeb i zdrowia. Oczywiście, obie perspektywy szkodzą. Okazuje się, że granica jest, jak zawsze, wyjątkowo cienka i trudna do postawienia. Należy ją jednak stawiać, bo tylko tak odnajdziemy prawdziwy dobrostan psychiczny.

Czym zatem jest zdrowy self care?

Niektórzy definiują to pojęcia jako utrzymanie zdrowej przyjaźni z samym sobą, bycie dobrym dla siebie. To dbanie w równy sposób o wszystkie sfery własnego ja, a więc o ciało, psychikę i duszę. Taka kompleksowa opieka w sposób zrównoważony pozwala zapewnić dobrostan, szeroko rozumiane zdrowie i pożądany komfort życia. To w pewnym sensie styl życia, który nas określa i komunikuje innym moje podejście do siebie i świata, nasz system wartości, potrzeby i oczekiwania wobec innych.

Zdrowy self-care ma wiele elementów, które pozwolą na zadbanie o nasz dobrostan. Poniżej znajdziesz 11  sposobów na self-care, na co dzień i w trudnym czasie:

• Aktywność fizyczna – trudno być w dobrym nastroju, gdy nie czujesz się dobrze ze swoim ciałem, które może być sztywne, obolałe lub ociężałe od braku ruchu. Badania wykazały, że regularne ćwiczenia zwiększają poziom serotoniny w naszym organizmie – hormon ten odpowiada między innymi za poczucie szczęścia. Pomagają też rozładować emocje i napięcie.

• Dobry sen – optymalnie 8 godzin dziennie to nieoceniony czas na regenerację organizmu po wysiłku w ciągu dnia.

• Dopasowana do potrzeb i zbilansowana dieta oraz regularne posiłki. Coraz częściej słyszymy zdanie: jesteś tym, czym się karmisz. W przenośni tym co czytasz, co oglądasz, czego słuchasz, ale również dosłownie tym, co jesz. Im bardziej nasza dieta jest zdrowa, pełnowartościowa, pozbawiona niezdrowych dodatków, różnorodna i dopasowana do naszego stylu życia, tym nasze ciało funkcjonuje lepiej. Złe odżywianie nie tylko przyczynia się do zintensyfikowania objawów chorobowych, ale też może być ich główną przyczyną lub zwiększać ryzyko pojawienia się wielu chorób somatycznych. Stąd często krótka droga do zaburzeń zdrowia psychicznego. Coraz częściej mówi się również o świadomym jedzeniu. Jak pisze Marek Zaremba w swojej bestsellerowej książce Jaglany detoks: „Żyjemy zbyt szybko i gwałtownie. Spieszymy się, stale brakuje nam czasu na spokojny sen i posiłek. Nagradzamy się jedzeniem za trudy codzienności. Spożywamy w pośpiechu tony przetworzonego jedzenia. Zapominamy, że podstawowym źródłem uzdrowienia jest refleksja nad tym, kim jesteśmy i dokąd zmierzamy”. 

• Odpoczynek – czas dla siebie, na regenerację taką, jaką lubisz i jaka Ci służy, detoks psychiczny, przestrzeń na oddech w trakcie i po pracowitym dniu.

• Równowaga w podejmowanych codziennych aktywnościach, bez skupiania się jedynie na wyczerpujących treningach fizycznych czy eksploatowaniu siebie wyłącznie zawodowo lub tylko w jednej roli – pracownika, osoby partnerskie czy rodzica.

• Balans i satysfakcja w zakresie wszystkich ważnych sfer życia – rodzinnej, zawodowej, finansowej, rozwoju osobistego, pasji, zdrowia i kondycji fizycznej oraz psychicznej czy duchowości. Balans oznacza uważność na każdą z tych sfer bez niezdrowego inwestowania tylko w niektóre z nich kosztem innych. Oczywiście, trudno zajmować się wszystkimi, kiedy wciąż trwa pandemia, kryzys gospodarczy się pogłębia, a za granicą trwa okrutna wojna. Nie rób nic na siłę, wsłuchaj się w swoje potrzeby.

• Kompetencje psychologiczne i społeczne związane z funkcjonowaniem w relacjach interpersonalnych, wyrażaniem emocji, potrzeb czy z komunikacją. Prawidłowa, zdrowa komunikacja interpersonalna, choć jest przedmiotem setek szkoleń, kursów i webinarów już od wielu lat, wciąż okazuje się fundamentem i niestety niezaspokojoną potrzebą numer jeden. Słuchanie, stosowanie komunikatów typu „ja”, wyrażanie emocji, asertywne wypowiadanie swoich potrzeb, opinii i poglądów – to właśnie te umiejętności zapewniają nam zdrowe funkcjonowanie w relacjach społecznych, rodzinach i grupach zawodowych. 

• Świadomość własnych praw i odważne, asertywne ich egzekwowanie. Masz prawo do wiedzy, odpoczynku, posiadania odmiennej opinii, wolności, swobody wypowiedzi, nietykalności osobistej, zmiany zdania, bycia zmęczon*, odmowy. Masz prawo o swoje prawa się upominać i oczekiwać, że inni to uszanują. Pamiętaj, że to nie oznacza, że możesz przy tym wyrządzić krzywdę drugiej osobie.

• Praca nad poczuciem własnej wartości, samoakceptacja – Świadomość tego, kim jestem – wartościową, niepowtarzalną osobą – okazuje się szalenie istotne w dorosłym  funkcjonowaniu. Najczęściej wynosimy ją z domu, jednak zazwyczaj, kiedy tak się nie dzieje, musimy już jako osoby dorosłe pracować nad jej odbudowaniem. Jest podstawą w relacjach z innymi, funkcjonowaniu w związkach, rodzinie, w pracy.

• Dobra organizacja i planowanie pracy – czyli umiejętność zarządzania swoim czasem i codziennymi zadaniami. Jak bardzo może nam ułatwić codzienną pracę i uratować w nawale obowiązków!

• Pomoc specjalistyczna – czyli wsparcie psychologiczne, psychoterapia, coaching oraz grupy wsparcia. Może się zdarzyć, że samodzielnie nie jesteśmy w stanie sobie pomóc, a nasze próby zadbania o siebie i pracy nad sobą nie są w pełni skuteczne. Zawsze wtedy warto zwrócić się o pomoc. Masz prawo potrzebować i uzyskać pomoc, kiedy jej potrzebujesz. Być może receptą będzie wsparcie psychologiczne, może coaching, może psychoterapia. Nie bój się wejść na tę ścieżkę. To może być proces prawdziwie uzdrawiający i leczący, który wyprowadzi Cię na nowe nieznane dotąd i nieodkryte wody.

Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej o tym, jak zadbać o spokojne głowy swoich pracowników, skorzystaj z tego formularza lub napisz do nas maila: [email protected].

Jeśli uważasz, że dobrze byłoby mieć HearMe u Ciebie w pracy, wypełnij ten formularz.

Nie zapomnij śledzić nas na LinkedInie, Facebooku i Instagramie, aby dowiedzieć się, jak jeszcze wspierać zdrowie psychiczne pracowników. I jak dbać o swoje własne!